Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego 2010-2020. Projekt środowiskowy

Projekt „Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego 2010-2020. Projekt środowiskowy” zrealizowany został w 2009 roku przez Fundację Rektorów Polskich przy wsparciu Instytutu Społeczeństwa Wiedzy (ISW), działających w imieniu konsorcjum KRASP – (KRePSZ) – FRP – KRZaSP.
6 maja 2010 roku projekt został przyjęty przez Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP) na posiedzeniu Zgromadzenia Plenarnego KRASP w Kielcach.

Projekt strategii obejmuje m. in. wskazanie uwarunkowań działania szkolnictwa wyższego oraz diagnozę jego stanu w Polsce na tle trendów rozwojowych z perspektywy międzynarodowej i krajowej, a także propozycje obejmujące cele strategiczne, cele operacyjne oraz wnioskowanie działania wraz z komentarzami. Opracowany projekt ma charakter środowiskowy. Przy jego opracowaniu wykorzystano liczne perspektywy odnoszące się do wielu szczegółowych problemów w szkolnictwie wyższym. Doświadczenie i afiliacja środowiskowa autorów umożliwiły identyfikację działań prowadzących do realizacji zaproponowanych celów.
Strategia została poprzedzona osobnym opracowaniem – „Polskie szkolnictwo wyższe : stan, uwarunkowania i perspektywy”, na które złożyło się 6 raportów i diagnoza oparta na badaniach zrealizowanych przez firmę Pentor.

Do kluczowych propozycji zawartych w Strategii należą:

  • Wdrożenie idei nowej misji społecznej i nowej służebności uczelni z instytucjonalną rolą interesariuszy zewnętrznych
  • Jednolite zasady nadzoru ministra nad wszystkimi uczelniami, w tym branżowymi – z pozostawieniem ministrom branżowym finansowania zadań o tym charakterze
  • Opcjonalne i obligatoryjne rady powiernicze jako organy nadzorcze w uczelniach (z wymaganiami kwalifikacyjnymi członkostwa
  • Ustanowienie Agencji Rządowej NFSW d.s. przyznawania środków budżetowych uczelniom z wykorzystaniem zróżnicowanych strumieni
  • Doktorzy z wybitnym dorobkiem zawodowym na stanowisku profesora nzw. z możliwością uprawnień (od CK) do promowania prac doktorskich
  • Zasada konwergencji sektorów – zasada symetrii finansowania i zrównanie reguł konkurowania o środki publiczne
  • Finansowanie szkolnictwa wyższego i nauki zgodnie z zasadą 4x1%, tworzenie kapitałów żelaznych uczelni i stworzenie fundacji zarządzanej przez biznes
  • Wprowadzenie nowych zasad i mechanizmów alokowania środków przez Agencję: konkursy i 3-5 letnie kontrakty (kształcenie, pomoc materialna, rozwój, transformacja)
  • Wprowadzenie reguł typologii, klasyfikacji i benchmarkingu w szkolnictwie wyższym, jako podstawy do grupowania, różnicowania i pozycjonowania uczelni
  • Zmiana statusu uczelni publicznej w niepubliczną i odwrotnie, z wprowadzeniem statusu niepublicznej uczelni Skarbu Państwa
  • Wprowadzenie powszechnej częściowej odpłatności za studia wraz z powszechnym systemem dostępu do kredytów i pożyczek studenckich (od 2015 r.)
  • Zmiany w budżecie zadaniowym państwa w części 38 – szkolnictwo wyższe, dotyczące struktury i zakresu funkcji i zadań

Opracowana strategia, zachowując tożsamość i tradycje polskich uczelni, odsłania nowe przestrzenie oraz proponuje nowe rozwiązania i narzędzia dla efektywnego prowadzenia działań na rzecz wspólnego sukcesu szkolnictwa wyższego.
Projekt środowiskowy Strategii stał się projektem bazowym w prowadzonych pracach Forum Ekspertów (2010-) z zadaniem opracowania projektu narodowej strategii rozwoju szkolnictwa wyższego.